Życie pszczół:

  • Do produktów pszczół miodnych należą m.in.: miód i wosk.
  • Miód spadziowy nie nadaje się dla pszczół na zapasy zimowe, gdyż w przeciwieństwie do miodów z nektaru kwiatowego zawiera duże ilości soli mineralnych, które pszczoły źle trawią. Jego udział w zimowej diecie może być przyczyną zimowej biegunki pszczół, a nawet osypania się (śmierci) całego roju.
  • Pszczoła jest jedynym zwierzęciem nazwanym rodzajowo, które występuje w Kodeksie Cywilnym (art. 182 § 1)
  • Pszczoła posiada dwie pary skrzydeł i trzy pary nóg.
  • Jedna z trzech par nóg posiada specjalne poduszki zatrzymujące pyłek.
  • Jad pszczeli może powodować nieprzyjemny obrzęk, ale jest niebezpieczny tylko dla osób uczulonych lub w przypadku wielu użądleń.
  • Dla dorosłego zdrowego człowieka zagrożenie życia występuje przy około stu użądleniach.
  • Rój pszczeli składa się z królowej-matki, robotnic oraz trutni.
  • Z jaj diploidalnych, które składa tylko matka, wylęgają się samice. W zależności od sposobu odżywiania z larw wyrastają albo robotnice, albo królowe-matki. Matka może też składać jaja niezapłodnione, z których wylęgają się samce.
  • Królowa ma za zadanie składanie jaj. Aby to było możliwe jej zbiornik nasienny (spermatheca) musi zostać wypełniony nasieniem. W napełnianiu go bierze udział wiele samców. Każda matka kopuluje tylko raz w życiu i odbywa się to w trakcie tzw. "lotu godowego", który matka pszczela odbywa ok. 5-8 dnia po wygryzieniu z matecznika.
  • Lot godowy odbywa się w wiosenny, ciepły, bezwietrzny dzień z reguły między godz. 12.00, a 18.00.
  • Matka kopuluje w powietrzu z liczbą 10-30 trutni. Trutnie bezpośrednio po akcie umierają z powodu wynicowania aparatu kopulacyjnego i utraty dużej ilości energii, jaką pochłania sam akt kopulacji.
  • Trutnie pojawiają się w ulu tylko na wiosnę. Średnio w ulu jest ich ok. 2,5 tys.
  • Trutnie nie zbierają pyłku, nie pełnią żadnych funkcji społecznych.
  • Do podstawowych funkcji robotnic należy:

•             czyszczenie komórek, do których królowa składa jaja

•             pielęgnowanie larw

•             wypacanie wosku i budowa plastrów

•             odbieranie nektaru od robotnic-zbieraczek

•             stróżowanie u wejścia oraz wentylowanie ula

•             zbieranie pokarmu (nektaru, pyłku) i wody.

  • Dzięki substancjom wydzielanym przez matkę, każda pszczela rodzina ma pewien charakterystyczny zapach. Pozwala on robotnicom rozpoznawać członków własnej społeczności. Jeżeli w gnieździe pojawi się pszczoła z innej rodziny, może zostać zabita.
  • Pszczoła z obcego ula przeżyje kiedy trafi do innego ula, jeśli przyniosła nektar bądź pyłek. Również młoda pszczoła, która jeszcze nie nabyła zapachu własnego roju, może przeżyć.
  • Zimą rodzina utrzymuje wewnątrz kłębu temperaturę 32-36 °C.

 

Historia bartnictwa:

  • Najstarsze ślady bartnictwa w Polsce pochodzą sprzed 2 tysięcy lat.
  • Pierwotnie bartnictwo polegało ono na wybieraniu miodu z barci, czyli wydłubanych pni drzew.
  • Już w XIV wieku w statucie króla Kazimierza zostało spisane prawo bartne, rozwijane w wiekach następnych (XVI i XVII); powstawały też specjalne bractwa bartne, zazwyczaj na Mazowszu i wśród Kurpiów.
  • W lasach zakładano bory bartne; były to obszary, na których stało co najmniej 60 barci; półborem bartnym zwano las z 30 barciami.
  • Na kartach historii Polski miód pierwszy raz został doceniony w roku 965 przez arabskiego podróżnika Ibrahima ibn Jakuba. Tam, gdzie nie hoduje się pszczół, ludzie chętnie podbierają miód dzikim pszczołom.
  • W wiekach średnich krainy nadwiślańskie były ośrodkiem wytwarzania wosku. Mazowieccy i małopolscy bartnicy sprzedawali miód handlarzom, którzy wywozili go do Italii i Germanii.

 

Pszczoły a medycyna

  • Propolis, czyli kit pszczeli
  • Propolis - słowo to pochodzi z łaciny i oznacza tyle co "przedmurze miasta" czyli bariera ochronna - to wonna, lepka mieszanka żywic zbieranych przez pszczoły z pąków kwiatów i liści uzupełniona domieszką miodu i pyłku. Propolis służy pszczołom do uszczelniania ula.
  • Okazało się, że propolis ma nieocenione właściwości lecznicze. Stosowany jest jako parafarmaceutyk zarówno w medycynie naturalnej jak i weterynarii, głównie ze względu na właściwości odczulające, antyseptyczne i przeciwbólowe.
  • Pyłek
  • Pyłek jest przede wszystkim środkiem wzmacniającym. Zawiera białka, tłuszcze, witaminy, mikroelementy i sole mineralne. Oddziałuje pozytywnie na trawienie. Tak samo jak miód z konkretnych gatunków kwiatów ma właściwości lecznicze podobne jak roślina, z której był zebrany.
  • Mleczko
  • Mleczko to wydzielina ślinianek pszczół robotnic. Czas karmienia mleczkiem decyduje o tym, czy larwa rozwinie się w robotnicę czy w królową, larwa robotnicy dostaje mleczko tylko przez pierwsze 3 dni.
  • Królowa jest karmiona mleczkiem przez cały okres składania jaj. Zawiera wodę, białko, tłuszcze, witaminy i inne substancje odżywcze i ma właściwości bakteriostatyczne. Stosowane u ludzi wzmaga odporność, usuwa zmęczenie i pobudza apetyt.